راهبرد امنیتی ایران در مقابل تحرکات ژئوپلیتیکی آمریکا در خاورمیانه (2015- 2001)

Authors

سید امیر نیاکویی

حسین بهمنش

abstract

تحلیل و بررسی راهبرد امنیتی کشورها در نظام بین الملل همواره از دغدغه های دانشمندان سیاست بین الملل بوده است. یکی از نظریه های مطرح جهت تحلیل راهبرد امنیتی کشورها نظریه نوواقع گرایی کنت والتز است که از جنبه ای ساختاری و سیستمیک به این موضوع می پردازد. البته در گذر زمان محققان مختلفی به تعدیل وتقویت نظریه والتز پرداخته اند تا چارچوبی تحلیلی برای بررسی تطبیقی راهبرد امنیتی کشورها در دوره های مختلف یا در مقایسه با یکدیگر ارائه نمایند. نویسندگان در این مقاله قصد دارند با بهره­گیری از مدل تعدیل شده برت هنسن و پیتر تافت و آندرس ویول به بررسی راهبرد امنیتی ایران در مقابل تحرکات ژئوپلیتیکی آمریکا در خاورمیانه پس از یازدهم سپتامبر بپردازند. نگاهی اجمالی به راهبرد امنیتی جمهوری اسلامی ایران حاکی از آن است که راهبرد امنیتی این کشور در قبال حمله آمریکا به افغانستان ترکیبی از دنباله روی و موازنه نرم بوده در حالی که در اشغال عراق توسط آمریکا، موازنه نرم و در بحران کنونی سوریه، موازنه سخت وجه غالب راهبرد امنیتی ایران بوده است. بر این اساس، پرسش اصلی مقاله چنین است: راهبردهای امنیتی مختلف ایران در مقابل تحرکات ژئوپلیتیکی آمریکا در منطقه خاورمیانه را چگونه میتوان تبیین نمود؟ دوره زمانی این پژوهش پس از یازده سپتامبر 2001 بوده و سه واقعه حمله امریکا به افغانستان، اشغال عراق و تحرکات آمریکا در سوریه مورد توجه قرار گرفته اند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که امنیت نسبی و ایدئولوژی نسبی متغیرهای مستقلی می­باشند که با بهره گیری تلفیقی از آنها  می­توان راهبرد امنیتی ایران در وقایع فوق را تبیین نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

راهبرد امنیتی ایران در مقابل تحرکات ژئوپلیتیکی آمریکا در خاورمیانه (۲۰۱۵- ۲۰۰۱)

تحلیل و بررسی راهبرد امنیتی کشورها در نظام بین الملل همواره از دغدغه های دانشمندان سیاست بین الملل بوده است. یکی از نظریه های مطرح جهت تحلیل راهبرد امنیتی کشورها نظریه نوواقع گرایی کنت والتز است که از جنبه ای ساختاری و سیستمیک به این موضوع می پردازد. البته در گذر زمان محققان مختلفی به تعدیل وتقویت نظریه والتز پرداخته اند تا چارچوبی تحلیلی برای بررسی تطبیقی راهبرد امنیتی کشورها در دوره های مختلف...

full text

تحولات خاورمیانه پس از بیداری عربی و راهبرد امنیتی اروپا در مقابل آمریکا (2018-2011)‏

فروپاشی اتحاد شوروی و شکل­گیری ساختار نوین قدرت در نتیجة تحولات آخرین دهة قرن بیستم و پویایی­های متعاقب آن در قلمرو نظام بین­الملل، بسیاری از کنشگران را بر آن داشته تا در جهت تضمین امنیت و بقای خود، راهبردهای امنیتی جدیدی را اتخاذ نمایند. اروپا به­عنوان یکی از بازیگران بین­المللی فعال از روند مزبور تأثیر پذیرفته و تلاش داشته تا راهبردهای امنیتی مقتضی را تعقیب کند. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد...

full text

راهبردهای امنیتی چین در مقابل تحرکات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایالات متحده آمریکا

چکیده روابط چین و ایالات متحده را شاید بتوان پیچیده­ترین و پرتناقض­ترین روابط در میان قدرت­های بزرگ دانست. روابطی که با تأثیرپذیری از متغیرهای متعدد و در موارد بسیاری متضاد، همواره دچار نوسان و در مقاطعی پیش­بینی­ناپذیر بوده است. چین به­مثابه نماینده قدرت­های نوظهور، و آمریکا به­عنوان نماینده قدرت­های سنتی، نمادهای دو فرایند رقیب و متعارض در سیاست­های جهانی سده بیست ویکم محسوب...

full text

راهبردهای امنیتی چین در مقابل تحرکات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایالات متحده آمریکا

چکیده روابط چین و ایالات متحده را شاید بتوان پیچیده­ترین و پرتناقض­ترین روابط در میان قدرت­های بزرگ دانست. روابطی که با تأثیرپذیری از متغیرهای متعدد و در موارد بسیاری متضاد، همواره دچار نوسان و در مقاطعی پیش­بینی­ناپذیر بوده است. چین به­مثابه نماینده قدرت­های نوظهور، و آمریکا به­عنوان نماینده قدرت­های سنتی، نمادهای دو فرایند رقیب و متعارض در سیاست­های جهانی سده بیست ویکم محسوب...

full text

راهبرد قدرت نرم آمریکا در مقابل جمهوری اسلامی ایران

یکی از مهمترین دستاوردهای راهبردی کشورها در عرصه روابط بین الملل، قدرت می باشد. قدرت نرم از دهه 1990 در جهت بهینه کردن سیاست خارجی و به دلیل کم هزینه بودن و مشروعیت آن نسبت به قدرت سخت به عنوان ابزاری برای کسب نتایج مطلوب مورد توجه کشورها قرار گرفت. قدرت سخت موکد قدرت زور و اجبار در قالب عوامل مادی و نظامی بود. آمریکا در دهۀ اول پیروزی انقلاب، تمام توان خود را از طریق قدرت سخت برای بر اندازی نظ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
سیاست جهانی

Publisher: دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی روابط بین الملل)

ISSN 2382-9680

volume 3

issue 4 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023